مهوش شهریاری ثابت، معلم و شاعر ۷۰ ساله بهایی، نه تنها به دلیل مبارزه با تبعیض در ایران، بلکه به دلیل شعرهایش که از پشت میله های زندان سروده، چهره ای سرشناس است.
انجمن بین‌المللی قلم (PEN) پس از جلب توجه بین‌المللی برای مجموعه‌ای از آثار ثابت با عنوان « اشعار زندان »، جایزه «نویسنده شجاع» را در سال ۲۰۱۷ به او اعطا کرد و او همچنین جایزه معتبر «کلمات روی مرزها» از نروژ را دریافت کرد. در مراسم جایزه قلم، شاعر ایرلندی، مایکل لنگلی، ثابت را با یک پرنده آواز خوان در قفس مقایسه کرد و اشعار غنایی او را که زیبایی های جهان را به تصویر می کشد، تمجید کرد.
مهوش ثابت کیست؟
ثابت متولد ۱۳۳۲ در اصفهان، لیسانس روانشناسی گرفت و قبل از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ به عنوان مربی و مدیر مدرسه مشغول به کار بود، او پس از انقلاب از شغل خود اخراج و چندین بار دستگیر شد.
در سال ۱۳۸۷ دادستانی امنیت تهران ثابت و شش رهبر بهائی دیگر را به اتهام‌هایی از جمله «جاسوسی برای اسرائیل»، «توهین به مقدسات» و تبلیغ علیه جمهوری اسلامی ایران بازداشت کرد. ثابت در مرداد ۱۳۸۹ به ۲۰ سال زندان محکوم شد، اما در شهریور ۱۳۹۶ از زندان آزاد شد.
آزادی ثابت، کوتاه مدت بود، او بار دیگر در مرداد ۱۴۰۱ به همراه تعدادی دیگر از شهروندان بهائی در جریان سرکوب مجدد توسط جمهوری اسلامی ایران دستگیر شد. او به مدت پنج ماه در سلول انفرادی بود و در این مدت شکنجه های روحی و جسمی را تحمل کرد.
زنان بی گناه ناعادلانه محاکمه می شوند
ثابت و فریبا کمال آبادی در۳۰ آبان ۱۴۰۱ در یک جلسه غیرعلنی در شعبه بیست و ششم دادگاه انقلاب تهران با نظارت قاضی افشاری و با حضور وکیل حقوقی خود محاکمه شدند. ایران وایر گزارش داد که مصطفی نیلی یکی از وکلای آنها بازداشت و در جلسه دادگاه غایب بوده است. چندی بعد جامعه جهانی بهایی طی بیانیه‌ای در خصوص این جلسه دادگاه نوشت بیشترین قسمت آن به «توهین و تحقیر» از جانب قاضی افشاری نسبت به متهمین گذشت. بر اساس این بیانیه افشاری به دلیل این‌که خانم ثابت و کمال‌آبادی از حبس قبلی خود درس نگرفته‌اند، پرخاش کرد. رویا کمال‌آبادی، خواهر فریبا کمال‌آبادی در خصوص برگزاری روز دادگاه به زمانه گفته است، جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات فریبا «بسیار کوتاه» برگزار شده و در آن جلسه اعضای خانواده حضور داشتند اما روند دادگاه «غیرعادی و صوری» بوده و در این جلسه نیز نه شواهد و مدارکی دال بر اثبات اتهاماتی که به فریبا کمال‌آبادی نسبت داده‌اند، ارائه شد و نه وکیل مدافع توانسته بود صحبت کند.
در نهایت هم ثابت و هم شهروند بهایی، فریبا کمال آبادی به اتهام « تشکیل و مدیریت گروه غیرقانونی» به ۱۰ سال زندان محکوم شدند.
روایت نرگس محمدی و فائزه هاشمی از شکنجه ثابت در زندان
اخیراً فائزه هاشمی، دختر اکبر هاشمی رفسنجانی که منتقد جمهوری اسلامی است، رفتار ناعادلانه ثابت و کمال آبادی را محکوم کرده است . به گفته خانم هاشمی آنها تنها به دلیل باور به بهائیت زندانی شده اند.
به گفته هاشمی، اتهام ثابت و کمال آبادی هرگز به آنها ارائه نشد و از جزئیات آن بی اطلاع هستند. علاوه بر این، آنها از دسترسی به وکلای قانونی خود محروم شده‌اند، که نشان از بی‌اساس بودن اتهامات دارد.
هاشمی همچنین به بدرفتاری ثابت در بازجویی پرداخت. به گفته او «مهوش تعریف می‌کند در هنگام بازجویی، بازجو می‌زده روی صندلی و چون ایشان رو به دیوار نشسته بوده، زانوهایش به دیوار می‌خورده. حالا در زندان عکسبرداری کرده‌اند و به او گفته‌اند که زانوهایت شکستگی دارد». نرگس محمدی از زندان اوین گزارش داد که خانم ثابت در مجموع سه سال در سلول انفرادی بدون مراقبت های پزشکی کافی به سر برده و هشت ماه از ۳۶ ماه را در بند ۲۰۹ وزارت اطلاعات در شرایط سخت گذرانده است.
حمایت فزاینده از حقوق بهائیان
در حالی که افراط گرایان در طول تاریخ درد و رنج قابل توجهی را بر جامعه بهائی ایران تحمیل کرده اند، بسیاری از ایرانیان با پیشینه های مختلف مذهبی، سیاسی و فرهنگی اکنون نقض حقوق بهائیان توسط دولت را محکوم می کنند. در ۲۱ اسفند ۱۴۰۱، جمعی از فعالان مدنی در بیانیه ای که از سوی کانون مدافعان حقوق بشر منتشر شد، بازداشت و زندانی شدن کمال آبادی و ثابت را محکوم کردند . امضاکنندگان، اتهامات وارده به این دو شهروند بهایی را بی‌اساس خواندند و احکام سنگین و ناعادلانه صادر شده علیه آنها را ناشی از اعتقادات مذهبی آنها دانستند. در این بیانیه همچنین بر وخامت وضعیت سلامت ثابت به دلیل حبس طولانی مدت و لحظات از دست رفته خانواده کمال آبادی، از جمله حضور در کنار خانواده در هنگام ازدواج فرزندان و تولد نوه‌هایش، در نتیجه محکومیت قبلی وی تأکید شده است.
همدلی با جامعه بهائی فراتر از فعالان سیاسی و مدنی و مراجع مذهبی شیعه و سنی است که آزار و شکنجه بهائیان را مغایر با اعتقادات آنها می دانند. اخیراً مولوی عبدالحمید، یکی از شخصیت‌های مذهبی اهل سنت در ایران، در خطبه‌های نماز جمعه خود خطاب به پیروان بهایی، بر انسانیت و حق برخورداری از حقوق بشر و شهروندی آنها بدون در نظر گرفتن دینشان تاکید کرد .
در میان علمای شیعه، آیت الله منتظری از مراجع برجسته دینی از حقوق بهائیان دفاع می کرد . یک سال قبل از مرگش در سال ۱۳۸۸ او استدلال کرد که اگرچه بهائیت در قانون اساسی به دلیل نبود کتاب آسمانی به عنوان یک اقلیت مذهبی به رسمیت شناخته نشده است، بهائیان به عنوان شهروندان ایرانی از حقوق برابر شهروندی برخوردارند.
این امر نشان می‌دهد که نقض حقوق شهروندی بهائیان مورد انتقاد اکثریت مردم و حتی مقامات مذهبی است و تنها ناشی از قدرت طلبی حکومت ایران و خلاف قانون است. ما از مقامات ایران می‌خواهیم که همه زندانیان به‌ظلم بازداشت شده، از جمله مهوش شهریاری ثابت، فریبا کمال آبادی و دیگر زندانیان بهایی را که به‌خاطر ایمانشان مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند، آزاد کنند.
Back to top