آخرین روزهای شهریور سال ۱۴۰۱ ، دختری در بیمارستان کسری تهران جان باخت و نتیجه آن یکی از بزرگ ترین اعتراضات سراسری در ایران بود. مهسا امینی تنها ۲۱ سال داشت وقتی که در بازداشتگاه پلیس امنیت اخلاقی تهران جان خود را از دست داد و مرگ مشکوک وی ، آستانه تحمل هزاران شهروند ایرانی را به مرز انفجار رساند.
حالا در آستانه سالگرد جان‌باختن مهسا امینی که به گسترده‌ترین خیزش مردمی علیه جمهوری اسلامی منجر شد و با نزدیک شدن به بازگشایی دانشگاه‌ها که از اصلی ترین مکان های اعتراض بود، نیروهای حراست و کمیته‌های انضباطی و دستگاه‌های امنیتی بر شدت فشار و تهدید و موارد احضار دانشجویان افزوده‌اند. همزمان، یک مقام شهرداری تهران بر لزوم «مجازی شدن آموزش دانشگاه‌ها در چند هفته اول سال تحصیلی آینده» تاکید کرد.
شوراهای صنفی دانشجویان کشور روز شنبه، ۲۱ مرداد، خبر داد که دست‌کم ۲۰۰ نفر از دانشجویان دخترِ دانشگاه بوعلی همدان «بدون اخطار قبلی» از خوابگاه محروم شده‌اند.
محرومیت ۲۰۰ دانشجو از حضور در خوابگاه
این بدان معناست که در حالی که با نزدیک شدن به زمان بازگشایی دانشگاه‌ها و سالگرد آغاز اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱، فشار بر دانشجویان افزایش یافته ، حالا کانال تلگرام شوراهای صنفی دانشجویان خبر داده این دانشجویان تازه بعد از مراجعه به سامانه برای رزرو خوابگاه متوجه محرومیت خود شده‌اند.
بر اساس این گزارش، مسئولان خوابگاه به دانشجویان محروم‌شده گفته‌اند این اتفاق به دلیل گزارش حراست درباره «عدم رعایت قوانین پوشش و استعمال سیگار» رخ داده است.شوراهای صنفی دانشجویان همچنین خبر داده بیشتر این دانشجویان محروم شده دختر هستند و از آنها خواسته شده برای رفع این محرومیت، «تعهدنامه» امضا کنند.این تشکل دانشجویی روز ۱۸ مرداد در گزارشی از «افزایش فشارها در آستانه سالگرد اعتراضات و بازگشایی دانشگاه‌ها» و اقدام نیروهای وزارت اطلاعات در «احضار تلفنی» دانشجویان معترض خبر داده بود.
احکام تعلیق و محرومیت در ترکیب با گشت موتوری
از سوی دیگر در ادامه احضار دانشجویان و صدور گسترده احکام تعلیق و محرومیت از تحصیل به دلیل نوع پوشش و همچنین حضور در هر نوع تجمع و کنش اعتراضی، فعالان دانشجویی از راه‌اندازی «گشت موتوری برای تذکر حجاب» در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و آغاز به کار «کمیته هادی» در دانشگاه نوشیروانی، و همچنین ارسال «پیامک‌های تهدیدآمیز» و «پخش تراکت تذکر حجاب» در دانشگاه‌های مختلف خبر می‌دهند.
شوراهای صنفی دانشجویان کشور روز پنج‌شنبه چهارم خرداد ماه با تاکید بر افزایش فشار و تهدید بر دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، گزارش داده است که دانشجویان این دانشگاه پی در پی توسط معاون فرهنگی و حراست تک به تک احضار و تهدید به تعلیق و محرومیت از تحصیل می‌شوند. بنابر این گزارش، مقام‌های این دانشگاه اقدام به راه اندازی «گشت موتوری حراست» برای برخورد با دانشجویان به خاطر سرباز زدن از حجاب اجباری کردهاند و همزمان دانشجویان را با ارسال «پیامک تهدیدآمیز» به خاطر نوع پوشش تحت فشار قرار داده‌اند.
متن پیامک تهدید آمیز برای دانشجویان
در پیامک‌های تهدیدآمیز ارسالی به دانشجویان آمده است: «با توجه به ثبت رفتار خارج از شئونات دانشجویی به ویژه پوشش کامل، بدین وسیله به عنوان آخرین بار به شما تذکر داده می‌شود.»همچنین تعداد نیروهای حراست در این دانشگاه بسیار افزایش یافته است و در فرعی این دانشگاه که پیشتر برای رفت و آمد باز بود، بسته شده و نیروهای حراست به صورت مداوم با موتور در دانشگاه گشت می‌زنند و برای دانشجویان در خصوص پوشش مزاحمت ایجاد می‌کنند. شوراهای صنفی دانشجویان کشور افزود که نیروهای حراست در دانشگاه بهزیستی و توانبخشی همچنین به بهانه نوع پوشش «اقدام به ضبط کارت» دانشجویان می‌کنند و این در حالی است که ضبط کارت دانشجویی توسط حراست، عملی غیرقانونی است.
کمیته های برخورد با دانشجویان در دانشگاه نوشیروانی
گزارش‌ها از دانشگاه نوشیروانی بابل نیز حامی از تشکیل کمیته‌هایی برای برخورد با دانشجویان به خاطر عدم رعایت حجاب اجباری است. کانال دانشجویان متحد در همین مورد خبر داد که «در دانشگاه نوشیروانی بابل کمیته‌ای به نام کمیته هادی تشکیل شده است که وظیفه آن برخورد با دانشجویان به بهانه پوشش آنها است و این کمیته، اختیار معرفی دانشجو به کمیته انضباطی را در صورت پافشاری بر تن ندادن به حجاب اجباری را دارد.» تعدادی از دانشجویان این دانشگاه نیز از سوی «کمیته هادی» احضار شده‌اند و کارت دانشجویی تعدادی از دانشجویان هم توسط نیروهای حراست ضبط شده است. به گزارش کانال «دانشجویان متحد»، نیروهای حراست دانشگاه نوشیروانی بابل «بدون توجه به حضور استاد در کلاس، به کلاس‌ها سرکشی کرده و اقدام به دادن تذکر حجاب می‌کند» و همزمان هیات رئیسه دانشگاه دانشگاه نوشیروانی بابل دستورالعمل جدیدی را برای دخالت در پوشش دانشجویان تدوین و ابلاغ کرده است.
آزار دانشجویان دختر در دانشگاه الزهرا
فعالان دانشجویی در دانشگاه الزهرا نیز در گزارشی اعلام کردند فقط طی اردیبهشت ماه، کمیته انضباطی و مقام‌های این دانشگاه به خاطر سرباز زدن دانشجویان از «حجاب اجباری» با «تعلیق فله‌ای»، حداقل ۳۵ دانشجو را به مدت «یک تا دو ترم از تحصیل تعلیق» کردهاند.
آزار دانشجویان در دانشگاه های آزاد
در واحدهای دانشگاه آزاد از جمله واحد دانشگاه آزاد شهر قدس نیز در روزهای اخیر نیروهای حراست دانشگاه علاوه بر تذکر حجاب به دانشجویان، اقدام به پخش «تراکت تذکر حجاب» در محوطه دانشگاه کردند. بر این تراکت‌ها نوشته شده که «واحدهای دانشگاهی در امور مربوط به دانشگاه، قوانین و مقررات خود را دارند» و دانشجویان باید «در بحث حجاب قوانین دانشگاه» را رعایت کنند. ابعاد برخوردها به دانشجویان از چنان گستردگی برخوردار است که دانشجویان به دلیل نوع پوشش و سرباز زدن از حجاب اجباری و همچنین برای شرکت در هر نوع تجمع و کنش اعتراضی به سرعت احضار و برایشان احکام «تعلیق از تحصیل» صادر می‌شود.
شماری از دانشجویان هفته گذشته در دانشگاه مختلف از جمله دانشگاه بهشتی تهران به خاطر تجمع ۳۰ اردیبهشت ماه در «اعتراض به موج اعدام‌ها و به ویژه اعتراض به اعدام صالح میرهاشمی، سعید یعقوبی و مجید کاظمی» به کمیته انضباطی و شماری نیز توسط پلیس امنیت احضار شدند.
در دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز روز دوشنبه اول خرداد ماه دست‌کم ۸ تن از دانشجویان با حکم « شورای مرکزی انضباطی دانشجویان وزارت بهداشت» به خاطر شرکت در تجمع ۱۶ اسفد ماه برای اعتراض به «حملات علیه مدارس و دانش‌آموزان دختر»، به «یک تا ۲ سال محرومیت از تحصیل» و پس از آن «تبعید به شهرهای اهواز، سمنان، کاشان، ارومیه و اردبیل» محکوم شدند. در همین حال کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان نیز با اشاره به اینکه دانشجویان در سراسر ایران از ابتدای «اعتراضات سراسری پس از کشته شدن مهسا امینی حین بازداشت توسط گشت ارشاد» در صف نخست اعتراضات قرار داشته‌اند، گزارش داد که «بیش از ۷۲۰ دانشجو از ۱۰۰ دانشگاه کشور» تاکنون بازداشت شده‌اند.
در گزارش این کمیته تاکید شده است که طبق آمار و اسنادی که کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان جمع‌آوری کرده است، بسیاری از ۷۲۰ دانشجوی بازداشت شده «با احکامی چون زندان و محرومیت از تحصیل، تبعید و جریمه نقدی» مواجه شده‌اند.
فراخواندن دانشجویان به نهادهای امنیتی
هم چنین در آستانه اولین سالگرد مرگ مشکوک مهسا امینی در بازداشتگاه پلیس و شکل گرفتن جنبش «زن زندگی آزادی»، نهادهای امنیتی علاوه بر فرا خواندن بازداشت‌شدگان خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی به منظور دادن تعهد، شماری از دانشجویان دانشگاه‌های مختلف از جمله دانشگاه تربیت مدرس را نیز احضار کردهاند. شوراهای صنفی دانشجویان کشور از احضار دست‌کم ۱۲ دانشجوی دانشگاه تربیت مدرس به وزارت اطلاعات خبر داد و اعلام کرد در آستانه سالگرد اعتراضات و بازگشایی دانشگاه‌ها، فشارهای امنیتی بر دانشجویان افزایش یافته است. این تشکل صنفی نوشت که در روزهای گذشته نهادهای امنیتی از طریق «شماره ناشناس» با برخی دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس تماس گرفته و از آنان خواستهاند برای دادن «تعهد کتبی» به وزارت اطلاعات بروند.
بر اساس این گزارش، این احضارها اغلب بدون ذکر نام نهاد امنیتی تماس گیرنده بوده و دلیل احضار دانشجو هم بیان نشده است.همچنین در برخی موارد پس از آنکه تماس‌ها از سوی خود دانشجو بی‌پاسخ مانده، با خانواده او تماس گرفته شده است.شوراهای صنفی دانشجویان کشور یادآور شد این احضارها در پی فرا رسیدن سالگرد قتل ژینا (مهسا) امینی و «هراس سیستم سرکوب از اعتراضات دانشجویی و با انگیزه ایجاد رعب و وحشت در میان دانشجویان» است؛ همان‌طور که در سال گذشته هم نهادهای امنیتی بارها «به این حربه متوسل شدند» و دانشجویان بسیاری را احضار و تهدید و در نهایت مجبور به «امضای تعهدنامه‌ای مبنی بر عدم شرکت در اعتراضات» کردند.این شورا با تاکید بر اینکه «احضار تلفنی شهروندان هیچ‌گونه وجاهت قانونی ندارد» به دانشجویان توصیه کرد با آگاهی از حقوق خود نسبت به این احضاریه‌های «غیر قانونی» عمل کنند.
فشار به دانشجویان برای عدم خروج از منزل
در روزهای گذشته نیز نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی در آستانه سالگرد کشته شدن مهسا امینی و آغاز خیزش انقلابی، تعدادی از بازداشت‌شدگان اعتراضات سال گذشته را احضار کرده و از آنها خواستهاند متعهد شوند در هفته پایانی شهریور از خانه خارج نخواهند شد. بر اساس این اطلاعات، نهادهای امنیتی در سه هفته گذشته برخی بازداشت‌شدگان سال گذشته را به دفاتر پیگیری وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران احضار و در خصوص شرکت در تجمعات اعتراضی سالگرد آغاز خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی به آنان هشدار داده‌اند. نهادهای اطلاعاتی به این افراد اعلام کردهاند در صورت انجام «هر گونه تحرکی در فضای مجازی یا عمومی» در آستانه شهریور ماه بازداشت خواهند شد. این نهادها از افراد خواستهاند «تعهد کتبی» بدهند در هفته پایانی شهریور از منزل خارج نشده و حتی از محل کار خود مرخصی بگیرند.
اتفاق عجیب درباره مجازی شدن فعالیت دانشگاه ها تا 10 مهر
همچنین در پی ابراز نگرانی مقام‌های حکومتی از همزمانی سالگرد مهسا امینی و آغاز اعتراضات «زن، زندگی آزادی» با بازگشایی دانشگاه‌ها و مدارس، مهدی گلشنی مدیرکل حمل و نقل عمومی و امور مناطق شهرداری تهران روز ۲۰ مرداد از انجام مکاتبه برای «مجازی شدن فعالیت دانشگاه‌ها تا دهم مهر ماه» خبر داد.
این مسئول در شهرداری تهران البته دلیل چنین مکاتباتی را کاستن از بار ترافیکی پایتخت و «روان‌سازی ترافیک» عنوان کرد و گفت: «در حال رایزنی، مکاتبه و طی فرآیند کارشناسی هستیم که از آموزش عالی بخواهیم در راستای کاهش ترافیک پایتخت ده روز اول مهرماه فعالیت دانشگاه‌ها مجازی باشد.»
این اخبار پس از آن منتشر می‌شود که رئیس نهاد نمایندگی علی خامنه‌ای در دانشگاه‌ها روز ۳۰ تیر هشدار داده بود که آغاز مجدد اعتراضات مردمی می‌تواند از دانشگاه‌ها باشد. مصطفی رستمی با اشاره به سالگرد اعتراضات گسترده مردمیِ سال گذشته که ۲۶ شهریور از راه می‌رسد، بدون ارائه شواهدی گفت: «دشمن منصرف نشده و اعلام کردهاند دانشگاه اولین جایی است که باید اغتشاشات جدید راه‌اندازی شود.»
این شرایط و فشار به دانشجویان در حالی است که در جریان اعتراضات سراسری سال گذشته، دست‌کم در بیش از ۱۴۰ دانشگاه بزرگ ایران به طور مکرر تجمع‌های اعتراضی برگزار شد و بیش از ۷۵۰ دانشجو به خاطر شرکت در اعتراضات دانشجویی برای مدتی بازداشت شدند که تعدادی از آنها با احکام سنگین زندان مواجه شده‌اند.
در عین حال همزمان با افزایش اعتراضات دانشجویی و پیوستن فرهنگیان به خیزش سراسری مردم ایران علیه جمهوری اسلامی، «آیین‌نامه انضباطی دانشجویان» با وضع قوانین سخت‌گیرانه جدید، توسط وزارت بهداشت و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری این کشور بروزرسانی شد.
آیین نامه انضباطی عجیب برای دانشجویان
بروزرسانی آیین‌نامه انضباطی دانشجویان در آبان ماه صورت گرفت و برای اجرا شدن از اول آذر به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است.
ماده ۳۸، ۴۳ و ۴۴ این آیین‌نامه، برگزاری هرگونه اجتماع علیه جمهوری اسلامی و یا دیگر اقدامات اعتراضی از جمله شعار نویسی و پخش اعلامیه در دنیای مجازی و واقعی را جرم‌انگاری کرده است.
آزادی‌های سیاسی نیز در آیین‌نامه جدید محدودتر شده و بر اساس ماده ۳۹، ۴۱ و ۴۲ عضویت دانشجویان در تشکل‌های سیاسی بسیار محدود شده است.
بر اساس تبصره ۲ ماده ۳۲ این آیین‌نامه، تشکیل هرگونه گروه‌های مجازی دانشجویی با جمعیت بالای ۱۰۰ نفر نیز به مجوز کمیته ناظر بر نشریات دانشجویی نیاز دارد. بر اساس آیین‌نامه جدید، دانشجویان بدون دریافت مجوز نمی‌توانند اقدام به تشکیل گروه‌ها و کانال‌های تلگرامی بیش از ۱۰۰ نفر کنند.
نمونه ای از فشارها به اساتید دانشگاه ها
در آخرین اقدامات جمهوری اسلامی برای سرکوب اعتراضات مردمی در ایران، محمد راغب، استاد دانشگاه شهید بهشتی، اسلام ناظمی، استاد مهندسی و علوم کامپیوتر دانشگاه شهید بهشتی، نگار ذیلابی، استاد تاریخ و تمدن دانشگاه شهید بهشتی از کار خود معلق شدند.
بهروز چمن‌آرا، استادیار دانشگاه کردستان و رئیس سابق پژوهشکده کردستان‌شناسی نیز روز جمعه ۴ آذر توسط نیروهای حکومتی بازداشت شده بود.
حسین مصباحیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران نیز با انتشار پستی در اینستاگرام با اشاره به فشارهای چند ساله علیه او و به‌دنبال محقق‌نشدن درخواست‌های مردم، «کناره‌گیری ناگزیر» خود از این دانشگاه را اعلام کرد.
کانال تلگرامی «دانشجویان متحد» نیز خبر داد که، آذین سعیدی‌نسب، دانشجوی رشته محیط‌زیست دانشگاه تهران به ۵ سال حبس محکوم شده است.
همچنین بر اساس گزارش های رسیده، دانشگاه فردوسی مشهد با دو تن از اعضای هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی قطع همکاری کرده‌است. بر اساس این گزارشات، در قدم اول کمیته صلاحیت عمومی و سپس هیات جذب دانشگاه با تمدید قرارداد این اساتید و تبدیل وضعیتشان مخالفت کرده و در نهایت هم قطع حقوق این اساتید به آنان ابلاغ شده‌است.
از سویی دیگر گزارشات حاکی از آن هستند که راحله علی‌مرادزاده عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و مدیر سابق آموزش دانشکده پزشکی به دلیل حمایت از دانشجویان معترض، از ادامه تدریس منع شده‌است. هیات جذب دانشگاه در اقدامی عجیب، تنها با ارسال یک پیامک ایشان را از جریان پرونده شان آگاه کرده‌است. همچنین مسئول هیئت جذب اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، به صورت شفاهی دلیل عدم تمدید قرارداد ایشان را «عدم التزام به نظام» عنوان کرده‌است.
همچنین دکتر مهدی مطیع، استاد دانشکده الهیات دانشگاه اصفهان که در روندی غیرقانونی تعلیق شده بودند، روز چهارشنبه ۱۸ مرداد با حکم بررسی اتهام انتسابی به دادسرا فراخوانده شدند. ایشان هم اکنون به قید وثیقه ۱۰۰ میلیونی و ۷۰ میلیون کفالت تا قرار بعدی آزاد شده‌اند.
Back to top