Click here to read this in English.
پرسش و پاسخ در خصوص فرمان منع ورود مسلمانان: چرا لغو این ممنوعیت بسیار مهم است
از ۲۷ ژانویه ۲۰۱۷ که دونالد ترامپ به وعده انتخاباتی خود یعنی «توقف تمام و کمال ورود مسلمانان به کشور» عمل کرد، تاکنون ده‌ها هزار خانواده صرفاً به دلیل تعصب ترامپ از هم جدا شده‌اند. از آن زمان تاکنون جامعه ایرانیان آمریکا و نایاک اکشن به متحدان خود در سراسر کشور ملحق شده تا در برابر ممنوعیت کاملاً تبعیض‌آمیز و ناعادلانه دولت ترامپ مبارزه کند؛ ممنوعیتی که شهروندان ایرانی را هدف قرار داده و تعداد بسیار زیادی از ایرانیان آمریکا را عمیقاً تحت تاثیر قرار داده است
خوشبختانه آقای رئیس‌جمهور بایدن این «ممنوعیت» را در نخستین روز ریاست‌جمهوری خود لغو کرد. قانون‌گذاران در کنگره نیز از تصمیم دولت مبنی بر لغو این قانون که مدت‌ها پیش باید اتخاذ می‌شد، استقبال کردند و آن را در راستای آرمان‌های امریکا و عاری از هرگونه اثر منفی بر امنیت ملی توصیف کردند
پرسش: فرمان «منع ورود مسلمانان» چه بود؟
این فرمان نخستین دستور مهاجرتی ترامپ بود که صرفاً بر اساس تعصب صادر شده بود. از همان موقع که این دستور صادر شد، مشخص بود که دولت ترامپ می‌خواهد مهاجران را بیش از این هدف قرار دهد و این طور واضح به دموکراسی حمله کند. این قانون، بیشتر یا همه شهروندان هفت کشور مسلمان را که می‌خواستند ویزای مهاجرتی یا غیر مهاجرتی بگیرند هدف قرار می‌داد. این کشورها عبارت بودند از: ایران، عراق، لیبی، سومالی، سودان، سوریه و یمن. به مرور زمان برخی کشورها – از جمله عراق و سودان – توانستند به دلایل جغرافیایی خود را از این لیست سیاه حذف کنند، اما برخی کشورهای غیرمسلمان مثل کره شمالی و ونزوئلا نیز به این ممنوعیت اضافه شدند تا این احتمال که ابلاغیه ۹۶۴۵ رئیس‌جمهور بتواند از زیر ذره‌بین قوه قضاییه آمریکا بیرون بیاید، بالا برود. بعدها چند کشور آفریقایی نیز به این لیست اضافه شدند تا مجموع کشورها به ۱۳ برسد
- فرمان سوم منع ورود به امریکا که رسماً از سوی دولت ترامپ به عنوان ابلاغیه ۹۶۴۵ رئیس‌جمهور نام‌گذاری شد، پس از کشمکش‌های حقوقی طولانی بالاخره از سوی دیوان عالی تایید شد. دیوان عالی با رأی ۵ تن از ۹ قاضی خود این ابلاغیه را با وجود نگرانی‌ها در خصوص مغایرت آن با قانون اساسی و اهداف کاملاً تبعیض‌آمیز آن به تصویب رساند. تأیید این قانون در دیوان عالی پس از آن اتفاق افتاد که دولت ترامپ در اقدامی نمایشی یک «فرآیند معافیت» را برای این ابلاغیه به وجود آورد، اما این فرآیند خیلی به ندرت مورد استفاده قرار گرفت و بیشتر شامل حال کشورهای غیرمسلمان شد
- این ممنوعیت اعتراضات گسترده‌ای را در فرودگاه‌های سراسر کشور به راه انداخت. مردم خشمگین با حضور در فرودگاه‌ها توانستند از نزدیک شاهد ظلم و هرج و مرج ناشی از بازداشت و اخراج مهاجران باشند؛ اقدامی که صرفاً بر مبنای تعصب رئیس‌جمهور علیه آنها اعمال می‌شد. جامعه مهاجرانی که تحت تأثیر این قانون قرار گرفته بودند و گروه‌های مدافع حقوق مدنی این مبارزه را تا پایان دوران ریاست‌جمهوری ترامپ ادامه دادند و کمک کردند مجلس نمایندگان قانع شود قانونی را مبنی بر لغو این ممنوعیت و دیگر سیاست‌های تبعیض‌آمیز مشابه آن به تصویب برساند
پرسش: رئیس‌جمهور بایدن چه کاری انجام داده است؟
پاسخ: رئیس‌جمهور بایدن یک «دستور ابلاغی» مبنی بر پایان ممنوعیت ورود مسلمانان و آفریقایی‌ها به امریکا امضا کرد که به موجب آن، فرمان اجرایی ۱۳۷۸۰ و دستورهای ۹۶۴۵، ۹۷۲۳ و ۹۹۸۳ که در زمان دولت ترامپ ابلاغ شده بود لغو می‌شوند
- این بدان معناست که دولت آمریکا دیگر تقاضای ویزای مهاجرتی یا غیر مهاجرتی شهروندان لیبی، ایران، سومالی، یمن، سوریه، سودان، نیجریه، تانزانیا، میانمار، اریتره، قرقیزستان، کره شمالی و ونزوئلا را صرفاً به دلیل ملیتشان رد نمی‌کند. بنابراین فرمان منع ورود مسلمانان دیگر شامل حال افرادی نمی‌شود که درخواست ویزای خود را ثبت کرده‌اند، اما هنوز در یکی از کنسولگری‌های امریکا مورد مصاحبه قرار نگرفته‌اند
- دستور ابلاغی آقای بایدن احتمالاً منجر به حل فوری مشکل کسانی که درخواستشان رد شده یا منتظر پاسخ به درخواست معافیت از قانون منع ورود مسلمانان هستند، نمی‌شود. اما رئیس‌جمهور به وزیر امور خارجه دستور داده ظرف ۴۵ روز گزارشی در خصوص نحوه ارزیابی دوباره درخواست‌هایی که پیشتر رد شده به او بدهد و مشخص کند چگونه می‌توان کار افرادی را که در «فرآیند اداری» گیر کرده‌اند، زودتر انجام داد
پرسش: فرمان منع ورود مسلمانان چه تاثیری بر جامعه ایرانیان آمریکا و دیگر جوامع گذاشته است؟
پاسخ: این فرمان تاثیر ویرانگری بر مردم سراسر جهان از جمله تعداد بسیار زیادی از شهروندان آمریکا گذاشته است. این فرمان رویاها را نابود کرده، خانواده‌ها را از هم جدا کرده، مردم را از دسترسی به خدمات درمانی حیاتی محروم کرده، و دسترسی به فرصت‌های آموزشی و کاری را مختل کرده است
- تا نوامبر ۲۰۲۰، ابلاغیه ۹۶۴۵ رئیس‌جمهور باعث شده بود ۲۹۸۴۵ ایرانی، فاقد صلاحیت دریافت ویزای امریکا شناخته شوند. این تعداد برابر است با سه چهارم کل افرادی که تحت تأثیر این فرمان قرار گرفته‌اند
- در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما، در هر سال بیش از ۴۰ هزار ایرانی ویزای مهاجرتی و غیر مهاجرتی دریافت می‌کردند. به موجب فرمان تبعیض‌آمیز ترامپ، تا پیش از آغاز شیوع کرونا این عدد به کمی بیش از ۵ هزار ویزا در سال کاهش یافت.
- در حالی که برخی همچنان به تلاش خود برای دریافت ویزا ادامه دادند، بسیاری از ایرانی‌ها رویای ملحق شدن به خانواده‌های خود را موقتاً کنار گذاشتند یا تلاش کردند تحصیل یا شغل خود را در کشوری دیگر ادامه دهند
پرسش: آیا فرمان منع ورود مسلمانان مزیت امنیتی برای آمریکا به همراه داشته است؟
پاسخ: خیر. دولت ترامپ هیچ گاه مدرکی ارائه نکرد که نشان دهد شهروندان کشورهای مشمول این فرمان، امنیت آمریکا را تهدید می‌کرده‌اند
- همان طور که اداره اطلاعات و تحلیل وزارت امنیت داخلی آمریکا در اوایل اجرای ممنوعیت ورود مسلمانان اعلام کرد، شهروندان کشورهای هدف «به ندرت در تروریسم واقع در خاک امریکا مشارکت داشته‌اند» و ملیت فرد – که قانون ترامپ بر مبنای آن طراحی شده بود – به خودی خود «شاخص غیر قابل اعتمادی برای سنجش تهدید تروریستی علیه ایالات متحده است»
- به علاوه، ایران به این دلیل که به فهرست کشورهای ممنوعه اضافه شد که آمریکا آن را حامی دولتی تروریسم می‌دانست. اما علت قرارگیری ایران در لیست کشورهای حامی تروریسم به دلیل اقدامات حکومت این کشور بوده، نه تهدید ناشی از شهروندان ایرانی
- در عوض لیست بلند بالایی وجود دارد که نشان می‌دهد این فرمان صرفاً در راستای وعده‌های انتخاباتی متعصبانه رئیس‌جمهور بوده است؛ از جمله درخواست ترامپ از رودی جولیانی برای پیدا کردن روشی «قانونی» به منظور جلوگیری از ورود مسلمانان، و همین طور اظهارات استیون میلر، مشاور ارشد سیاستگذاری ترامپ، مبنی بر اینکه ممنوعیت‌های بعدی نیز اساساً به همین شکل وضع می‌شوند
پرسش: چه مسیری باید طی شود تا دستور لغو فرمان منع ورود مسلمانان به اجراء کامل برسد؟
پاسخ: پس از لغو قانون، تیم بایدن باید سریعاً فرآیند بررسی درخواست مهاجرت را برای جوامع متأثر از این ممنوعیت از سر بگیرد
- تیم بایدن باید نه تنها قانون را لغو کند، بلکه مسیری را برای حصول اطمینان از ارائه ویزا به شهروندان این کشورها حتی با وجود محدودیت‌های ناشی از کرونا فراهم آورد. از آنجا که امریکا و ایران با هم روابط دیپلماتیک ندارند، ایرانیان مجبورند برای انجام مصاحبه به سفارت آمریکا در دیگر کشورها مراجعه کنند. با این حال، در حال حاضر شهروندان ایرانی برای گرفتن وقت ویزا هیچ راه قابل دسترسی ندارند، چرا که سفارت‌های نزدیک به ایران یا وقت ویزا نمی‌دهند (مثل سفارت امریکا در ارمنستان) یا شهروندان ایران را نمی‌پذیرند (مثل سفارت آمریکا در ترکیه یا امارات)
- به علاوه، تیم بایدن باید مطمئن شود درخواست‌هایی که صرفاً به دلایل تبعیض‌آمیز مندرج در ابلاغیه ۹۶۴۵ یا ممنوعیت‌های قبلی رد شده‌اند می‌توانند دوباره مطرح شوند و از افراد برای انجام این کار دعوت می‌شود. به همین ترتیب هر زمان که پروتکل‌های بهداشتی اجازه می‌داد، آمریکا باید فرآیند بررسی درخواست ویزا را دست کم به قبل از وضع ممنوعیت ورود مسلمانان برگرداند
پرسش: پس از دستور اجرایی بايدن به لغو فرمان منع ورود مسلمانان به آمریکا، چه بر سر طرح مجلس نمایندگان آمریکا (اِچ‌آر۲۲۱۴) که در کنگره ۱۱۶ام در تاريخ ۱ مرداد ۱۳۹۹ به تصويب رسید می‌آید؟
پاسخ: در زمان تصويب طرح فوق در مجلس نمایندگان برای لغو ممنوعیت سفر انتظار نمی‌رفت که در مجلس سنا که آن زمان در کنترل جمهوری‌خواهان بود تحت بررسی قرار بگیرد و چنین هم نشد. اما اکنون ممکن است در کنگره ۱۱۷ام با اکثریت دموکرات‌ها در هر دو مجلس نسخه اصلاح شده‌ای از این طرح مجدداً در دستور کار قرار بگیرد و آقای بایدن در تلاش ۱۰۰ روز اول خود برای اصلاح قوانین مهاجرتی باید آن را مبنای عمل خود قرار دهد. او پیش از این، طرح فوق را در قانون شهروندی امریکا ۲۰۲۱، بسته قانونی‌ای که در روز نخست کار خود به کنگره فرستاد، گنجانده است
- بخشی از طرح مصوب مجلس نمایندگان آمریکا (اِچ‌آر۲۲۱۴) به لغو ممنوعیت‌های سفر که در کنگره ۱۱۶ام در تاريخ ۱ مرداد ۱۳۹۹ (۲۲ ژوئیه ۲۰۲۰) به تصویب رسید چندین فرمان تبعیض‌آمیز دوران ترامپ را لغو می‌کند، اما این طرح بندهایی دارد که نمی‌گذارد رؤسای جمهور بعدی دوباره از «قانون مهاجرت و ملیت» سوءاستفاده کنند و باعث جلوگیری از وضع ممنوعیت‌های فراگیر و تبعیض‌آمیز جدیدی که تنها به مردم عادی آسیب می‌زند و امنیت امریکایی‌ها را بیشتر نمی‌کند می‌شود
- در نسخه فعلی قانون مهاجرت و ملیت، اساسنامه ۲۱۲(اف) به شکل مدون نمی‌گوید چه عواملی تعیین می‌کنند ورود بیگانگان به منافع امریکا «آسیب می‌زند»، چه محدودیت‌هایی «مناسب» است، و این محدودیت‌ها تا چه زمانی باید برقرار باشند. اما طرح مصوب مجلس نمایندگان آمریکا (اِچ‌آر۲۲۱۴) با محدود کردن ادبیات کلی و غیر دقیق قانون مهاجرت و ملیت و با ملزم کردن دولت به رعایت استانداردهای سختگیرانه‌تر در جلوگیری از ورود افراد بر اساس «واقعیت‌های معتبر» و مرتبط با «اقدامات بخصوصی» که انجام گرفته، این خلاءهای قانونی را پر می‌کند
- این لایحه همچنین فرآیندی را به وجود آورده که از طریق آن کنگره مرتب در جریان آخرین وضعیت، فرآیند اجرا و مرجع قانونی ناظر بر اقدامات مقام اجرایی قرار می‌گیرد. این لایحه همچنین با ممنوع کردن تبعیض بر اساس مذهب افراد، ادبیات ضد تبعیض «قانون مهاجرت و ملیت» را بسط می‌دهد
- اگر این خلاءهای قانونی پر نشود، دولت‌های آینده می‌تواند دوباره مسیر ترامپ را در سوءاستفاده از قدرت خود در حوزه مهاجرت و جدا کردن خانواده‌ها از یکدیگر در پیش بگیرد