رادیو فردا : گفت‌وگو با مارک فیتز پاتریک؛ نخستین قدم برای دولت جو بایدن بازگشت به برجام و سپس گفت‌وگو درباره دیگر مسائل مورد نگرانی غرب است

به: رئیس‌جمهور منتخب آقای جو بایدن و دولت او

ما کارشناسان مسائل ایران، روابط بین‌الملل و منع اشاعه سلاح‌های اتمی، بدین وسیله حمایت کامل خود را از تعهد دولت آقای بایدن به کنار گذاشتن سیاست شکست‌خورده دولت ترامپ در قبال ایران و کارزار فشار حداکثری علیه این کشور، و بازگرداندن امریکا به مسیر دیپلماسی و پایبندی کامل به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یا همان توافق هسته‌ای با ایران اعلام می‌داریم.

در سال ۲۰۱۷ آقای ترامپ در شرایطی وارد کاخ سفید شد که موضع امریکا در قبال ایران در وضعیت خوشایند بود. برنامه هسته‌ای ایران دیگر از نظر امنیتی چندان باعث نگرانی نبود و در عین حال این شانس وجود داشت که گفتگوهای دیپلماتیک با این کشور موضوعات گسترده‌تری از جمله نگرانی‌های مهم امنیتی در سوریه و یمن را نیز در بر گیرد. اما در عوض، ترامپ به شکل یک‌جانبه و با وجود اعتراض متحدان نزدیک امریکا از برجام خارج شد، در حالی که ایران همچنان به توافق پایبند مانده بود. زخمی که امریکا با این کار به خودش زد، باعث شد این کشور در مسیر مسیر ویرانگر قرار گیرد که بازگشت از آن نیز کار ساده‌ای نیست. امریکا و ایران دو بار تا نزدیکی جنگ پیش رفتند؛ ایران برنامه هسته‌ای‌اش را به عنوان اهرم فشاری در برابر تحریم‌های امریکا گسترش داد؛ و مردم ایران بین تحریم‌های امریکا و سرکوب حکومت خودشان له شدند.

خلاصه اینکه رویکرد ترامپ شکست خورده است و اکنون شما وظیفه نه چندان خوشایند جبران سیاست‌های آسیب‌زای او را بر عهده دارید و در عین حال باید با کینه‌توزی‌های داخلی و همه‌گیری مرگبار کرونا نیز دست و پنجه نرم کنید. با این وجود، برای ما واضح و مبرهن است که سرراست‌ترین مسیر، اقدام فوری جهت بازگرداندن امریکا و ایران به برجام و پایبندی به آن است.

برخی از روی خیرخواهی می‌گویند دولت بایدن باید بازگشت امریکا به میز مذاکره با ایران را به تأخیر بیندازد. استدلال برخی از آنها این است که تحریم‌های ترامپ نه تنها موضع امریکا در قبال ایران را تضعیف نکرده، بلکه اهرم فشار واشنگتن در برابر تهران را تقویت کرده است. برخی دیگر نیز معتقدند نباید با بازگشت فوری به میز مذاکره با ایران، در داخل وارد دعواهای سیاسی شد. اما تأخیر ممکن است باعث شود این تصور به وجود بیاید که اقدام ترامپ قانونی بوده و مهر تأیید دولت جدید را نیز دریافت می‌کند. این مسئله می‌تواند آخرین فرصت امریکا برای توقف سیاست‌های ترامپ را از بین ببرد و پنجره مذاکره با ایران را به طور کامل ببندد. این کار می‌تواند ایران را نیز به توسعه هر چه بیشتر برنامه هسته‌ای خود با هدف تقویت اهرم فشار در برابر امریکا تشویق کند. در این صورت، اوضاع در همین ابتدای کار دولت جدید، بحرانی می‌شود. ایران کارت‌های هسته‌ای بسیار زیادی دارد که می‌تواند با آن بازی کند، از جمله غنی‌سازی در سطوح بالاتر، محدود کردن دسترسی بازرسان آژانس انرژی اتمی، و خروج از برجام و ان‌پی‌تی. به علاوه، در صورتی که در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در سال ۱۴۰۰ یک دولت تندرو جای حسن روحانی را بگیرد، بسیار سخت بتوان بار دیگر از طریق دیپلماسی تهدید ناشی از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را از بین برد، چه برسد به اینکه بخواهیم در مورد نگرانی‌های غیرهسته‌ای مذاکره کنیم.

به جای اینکه دست روی دست بگذارید و تضعیف جایگاه خود در مذاکره را نظاره‌گر باشید، باید برای احیای کانال‌های دیپلماتیک فوراً اقدام نمایید. پیشنهاد می‌کنیم در روز اول کاری خود فرمان دونالد ترامپ (سند سیاست امنیت ملی شماره ۱۱) مبنی بر خروج امریکا از برجام را لغو نموده و خواستار برگزاری نشست کمیسیون برجام به منظور حل مسائل مربوط به عدم پایبندی به توافق شوید. به طور همزمان، امریکا باید تحریم‌هایی را که واکنش ایران به همه‌گیری کرونا را مختل کرده و هدف از وضع آن محدود کردن گزینه‌های دولت بایدن برای مذاکره با ایران بوده است، لغو کند.

بدون تردید، احیای دیپلماسی کار دشواری خواهد بود، اما پنجره نجات برجام تا ابد باز نمی‌ماند. اقدام فوری علاوه بر تضمین منافع ملی امریکا، باعث می‌شود چالش‌های پیش روی دولت شما در درازمدت کاهش یابد.

Jamal Abdi, President, National Iranian American Council

Arshin Adib-Moghadam, Professor in Global Thought and Comparative Philosophies, SOAS University of London

Andrew Bacevich, President, Quincy Institute for Responsible Statecraft

Narges Bajoghli, Assistant Professor of Middle East Studies, School of Advanced International Studies (SAIS), Johns Hopkins University

Esfandyar Batmanghelidj, Founder and CEO, Bourse & Bazaar Foundation

William O. Beeman, Professor Emeritus, Department of Anthropology, University of Minnesota

Peter Beinart, City University of New York

Jeremy Ben-Ami, President, J Street  

Salih Booker, President & CEO, Center for International Policy

Joseph Cirincione, Distinguished Fellow, Quincy Institute for Responsible Statecraft

Juan Cole, Collegiate Professor of History, University of Michigan

James Dobbins, former Assistant Secretary of State and Ambassador

Dina Esfandiary, Fellow, The Century Foundation

John Esposito, Professor of Religion and International Affairs, Georgetown University

Farideh Farhi, Affiliate Graduate Faculty, University of Hawaii at Manoa

Mark Fitzpatrick, Associate Fellow, International Institute for Strategic Studies and former deputy Assistant Secretary of State for Non-Proliferation (Acting)

Lara Friedman, President, Foundation for Middle East Peace

Nancy Gallagher, Research Professor and Director of the Center for International and Security Studies, University of Maryland

Mark Gasiorowski, Emeritus Professor of Political Science, Tulane University

Ellie Geranmayeh, Deputy Director Middle East & North Africa Programme, European Council on Foreign Relations

Behrooz Ghamari Tabrizi, Professor of Near Eastern Studies, Princeton University

John Ghazvinian, Executive Director, Middle East Center, University of Pennsylvania; Author of America and Iran: A History, 1720 to the Present

Robert J. Goldston, Professor, Princeton University.

Kevan Harris, Assistant Professor, UCLA

Nader Hashemi, Associate Professor and Director of the Center for Middle Eastern Studies, University of Denver

Matthew Hoh, Senior Fellow, Center for International Policy

Robert Hunter, former US Ambassador to NATO

Rula Jebreal, Visiting Professor, University of Miami

Peter Jenkins, former British Ambassador to the IAEA

Robert Jervis, Adlai E. Stevenson Professor and Professor of International and Public Affairs, Columbia University

Derek Johnson, Chief Executive Officer, Global Zero

Bijan Khajehpour, Managing Partner, Eurasian Nexus Partners

Lawrence Korb, Senior Fellow, Center for American Progress and former Assistant Secretary of Defense

Joshua Landis, Sandra Mackey Chair in Middle East Studies and Professor, University of Oklahoma

Daniel Larison, Senior Editor, The American Conservative

John Limbert, retired Foreign Service Officer, former deputy assistant secretary of state for Iranian affairs

John Mearsheimer, R. Wendell Harrison Distinguished Service Professor of Political Science, University of Chicago

Stephen Miles, Executive Director, Win Without War 

Sanam Naraghi Anderlini, MBE, Founder/CEO, International Civil Society Action Network & Director, LSE Centre for Women, Peace, Security

Rouzbeh Parsi, Director, European Middle East Research Group

Trita Parsi, Executive Vice President, Quincy Institute for Responsible Statecraft

Thomas Pickering, former Under Secretary of State and Ambassador

Paul Pillar, Non-resident Senior Fellow at the Center for Security Studies of Georgetown University

Assal Rad, Senior Research Fellow, National Iranian American Council

Djavad Salehi Isfahani, Professor of Economics, Virginia Tech

Azadeh Shahshahani, Legal & Advocacy Director, Project South; past president, National Lawyers Guild

Gary Sick, Senior Research Scholar, Columbia University and former NSC Staff member for Iran

Barbara Slavin, Director of the Future of Iran Initiative at the Atlantic Council

Yasmine Taeb, Senior Fellow, Center for International Policy

John Tierney, Executive Director, Center for Arms Control & Nonproliferation

John Tirman, Executive Director and Principal Research Scientist, MIT Center for International Studies

Frank von Hippel, Senior Research Physicist and Professor emeritus, Princeton University

Jim Walsh, Senior Research Associate, MIT

Stephen Walt, Robert and Renee Belfer Professor of International Affairs, Harvard University  

Stephen Wertheim, Deputy Director of Research and Policy, Quincy Institute for Responsible Statecraft

All Affiliations for identification only