صدور و اجرای احکام اعدام در ایران همچنان ادامه دارد و نه تنها محکومان به قتل و جرایم مرتبط با مواد مخدر بلکه زندانیان سیاسی را نیز در بر می گیرد. کمتر از یک ماه پس از محکومیت فعال کارگری شریفه محمدی به اعدام، اعدام اخیر کامران شیخه و صدور حکم اعدام برای فعال مدنی و زندانی سیاسی کُرد پخشان عزیزی نگرانی فعالان حقوق بشر را تشدید کرده است.
کامران شیخه، زندانی کرد اهل سنت که در پرونده عضویت در یک گروه سلفی و قتل امام در مهاباد محکوم شده بود، چهارم مرداد در زندان مرکزی ارومیه اعدام شد. گزارش ها حاکی از آن است که جسد وی هنوز به خانواده اش تحویل داده نشده است. شیخه آخرین متهم پرونده ای بود که شش نفر دیگر متهمان آن قبلا اعدام شده بودند.
دادگاه انقلاب تهران در یک محاکمه غیر شفاف و ناعادلانه، انور خضری، ایوب کریمی، داوود عبداللهی، فرهاد سلیمی، قاسم آبسته، کامران شیخه و خسرو بشارت را به اتهام قتل عبدالرحیم تینا، امام جماعت مسجد خلفای راشدین مهاباد که در سال ۱۳۸۷ رخ داد؛ به اعدام محکوم کرد. متهمان علاوه بر قتل، به عضویت در «گروه سلفی» نیز متهم شدند. آنها بعداً در نامه ها و مکاتباتی از زندان این اتهامات را رد کردند و اعلام کردند که ماموران وزارت اطلاعات آنها را شکنجه کرده و از آنها اعتراف اجباری گرفته اند.
متهمان شیوه های شکنجه خود را از جمله آویزان کردن از سقف، ضرب و شتم، اعدام های ساختگی، محرومیت از خواب و شکنجه روانی توصیف کردند. بنا بر اعلام سازمان عفو بین‌الملل این محاکمه بسیار ناعادلانه بوده است. علاوه بر شکنجه و بدرفتاری با متهمان در مراحل مختلف بازداشت و بازجویی؛ قاضی دادگاه حتی مانع از صحبت وکیل مدافع در جلسه دادگاه شده است.
این متهمان نزدیک به ۱۵ سال در زندان‌های مختلف از جمله در اداره اطلاعات ارومیه در استان آذربایجان غربی نگهداری می‌شدند. حکم اعدام ابتدا در سال ۱۳۹۴ توسط دادگاه بدوی قاضی مقیسه صادر شد اما در سال ۱۳۹۵ توسط دیوان عالی کشور لغو شد اما در سال ۱۳۹۷ شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی مجدداً آنها را به اعدام محکوم کرد. در نهایت، در سال ۲۰۱۹ شعبه ۴۱ دیوان عالی کشور احکام اعدام را مجدداً تأیید کرد.
در همین حال مازیار طاطایی و امیر رئیسیان، وکلای پخشان عزیزی، صدور حکم اعدام برای این فعال مدنی و زندانی سیاسی کرد را تایید کردند. آنها با بیان اینکه حکم اولیه در حال آماده سازی برای تجدید نظر است، گفتند قصد دارند به این حکم اعتراض کنند.
عزیزی به اتهام «شورش یا قیام مسلحانه علیه حکومت» و اتهام «عضویت در گروه‌های مخالف» به اعدام محکوم شده است. رئیسیان هرگونه فعالیت مسلحانه عزیزی را تکذیب کرد و اظهار داشت: در این حکم هیچ اشاره ای به عملیات نظامی یا درگیری با وی نشده است. طاطایی این سوال را مطرح کرد که چگونه عزیزی که در حکم به عنوان مدرس مطالعات زنان معرفی شده، می تواند در فعالیت های مسلحانه شرکت کند؟
حکم اعدام عزیزی واکنش هایی از جمله تحصن زندانیان زن در زندان اوین را برانگیخت. گلرخ ایرایی، یکی دیگر از زندانیان سیاسی در شبکه های اجتماعی حمایت خود را اعلام کرد و خواستار لغو حکم اعدام عزیزی شد.
عزیزی ۱۳ مرداد ماه سال گذشته بازداشت و پس از گذراندن مدتی در بازداشت به بند زنان زندان اوین منتقل شد. به گزارش هنگام، او در ماه فوریه متهم شد و محاکمه او در 29 مه برگزار شد. این حکم روز سه شنبه صادر و به وکلای وی ابلاغ شد.
سازمان های حقوق بشر گزارش دادند که عزیزی برای صدور اعترافات اجباری مورد شکنجه و فشار قرار گرفته است. وی پیش از این در سال ۱۳۸۸ در جریان اعتراض دانشجویان به اعدام زندانیان سیاسی در کردستان بازداشت و پس از چهار ماه با قرار وثیقه آزاد شده بود.
ماه های اخیر شاهد افزایش اعدام زندانیان در ایران بوده ایم. عفو بین‌الملل این افزایش در اعدام‌ها را گزارش کرد و اشاره کرد که ایران بیشترین “اعدام‌های ثبت‌شده” در جهان را به خود اختصاص داده است – رقمی که شامل برخی از کشورها نمی‌شود. این سازمان خاطرنشان کرد که دولت ایران به دنبال جنبش “زن، زندگی، آزادی” در سپتامبر 2022، استفاده از مجازات اعدام را برای ایجاد ترس و تشدید کنترل خود بر قدرت افزایش داده است. نسبت به سال گذشته افزایش یافته است و این کشور از نظر تعداد اعدام‌ها پس از چین در رتبه دوم قرار دارد.
این استفاده مداوم از مجازات اعدام همچنان محکومیت سازمان‌های حقوق بشر در سراسر جهان را به دنبال دارد که از ایران می‌خواهند این اقدامات را متوقف کند و به نگرانی‌های عمیق مبنی بر اینکه سیستم قضایی ایران مطابق با استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر نیست، رسیدگی کند.
شورای ملی ایرانیان آمریکا (NIAC) اعدام کامران شیخه و احکام اعدام شریفه محمدی و پخش عزیزی را به شدت محکوم کرد. NIAC قاطعانه در برابر استفاده از مجازات اعدام می ایستد و از جمهوری اسلامی ایران می خواهد که استفاده از اعدام را به عنوان ابزاری برای خود متوقف کند.
Back to top